شيرهاي ديافراگمي(Diaphragm Valve)
يك شير ديافراگمي ، شيري است با حركت خطي كه در موارد بازكردن مسير ، تنظيم ميزان جريان و همچنين بستن مسير سيال مورد استفاده قرار مي گيرد. علت نامگذاري اين شير بخاطر وجود يك ديسك قابل انعطاف در درون آن مي باشد كه با Seat شير در قسمت بالاي شير جهت ايجاد يك آب بندي مناسب قرار گرفته است.
در اين شير يك ديافراگم قابل انعطاف توسط يك ميله اي (Stud) كه با ديافراگم بصورت يكپارچه مي باشد به قسمت فشار دهنده (كمپرسور) شير متصل گرديده است . فشار دهنده (كمپرسور) بوسيله Stem شير به بالا و پايين حركت مي كند . هنگاميكه فشار دهنده (كمپرسور) به سمت بالا حركت كند ، ديافراگم به بالا كشيده مي شود و اگر كمپرسور به پايين برود آنگاه ديافراگم نيز به پايين رفته و شكل انتهايي شير را به خود مي گيرد.
بر طبق استاندارد MSS SP-88 اين نوع شير مناسب براي zero leakage (نشتي صفر) مناسب تشخيص داده شده است . با دقت در ساختمان شيرهاي ديافراگمي مي توان متوجه شد كه نشت سيال از اجزاء آن به حداقل مي رسد. عمر مفيد اين نوع شير ها نسبت به ساير شيرها نيز بالاست. از عيب هاي ؟آن مي توان به محدوديت دما و فشار كاري آنها اشاره نمود . سايز شيرهاي ديافراگمي معمولا بين 4/1 اينچ تا 12 اينچ است.
تقسيم بندي انواع شيرهاي ديافراگمي
شيرهاي ديافراگمي بر اساس شكل بدنه به دو گروه زير تقسيم بندي مي شوند:
شير ديافراگمي با برآمدگي داخل بدنه (Weir type)
در اين نوع يك قسمت برآمدگي در داخل بدنه بصورت ريخته گري تعبيه مي گردد و در هنگام بسته شدن شير ، ديافراگم بر روي اين برآمدگي مي نشيند و عبور جريان را محدود مي كند.
شير بدون برآمدگي داخل بدنه (Straight-through type)
در اين نوع شيرها ، ديافراگم بصورت يك شكل گوه اي در مي آيد.
از شيرهاي ديافراگمي مي توان در كنترل نمودن جريان نيز استفاده نمود.( نوع Weirداراي برآمدگي سد كننده در وسط) براي كنترل جريان گزينه مناسبي بوده ولي عيب آن محدود بودن منطقه عبور سيال مي باشد.
از شيرهاي ديافراگمي همچنين مي توان براي كنترل جريانهاي كوچك و هنگامي كه سيال داراي خاصيت خورندگي بوده و سيالات راديواكتيو ، استفاده نمود.
عمرمفيد ديافراگم بستگي به نوع ماده اي كه از داخل شير مي گذرد و همچنين دما، فشار و تعداد دفعات استفاده از شير بستگي دارد. در بعضي از انواع مواد تشكيل دهنده ديافراگم ها كه از نوع الاستومري مي باشند ، اين ديافراگم ها مقاومت بسيار خوبي در دماهاي بسيار بالا دارند. هرچند كه بايد توجه داشت خواص مكانيكي مواد الاستومري در دماهاي بالا پايين خواهد آمد و امكان از بين رفتن آن نيز در فشارهاي بالا وجود دارد.
بيشتر مواد الاستومري در دماي پايين تر از 150 F ، 65°C بهترين عملكرد را دارا مي باشند . از موارد ديگر مزاياي اين شيرها ايزوله كردن قسمتهاي مختلف شير در مقابل سيال عبوري مي باشد بگونه اي كه ديافراگم خود باعث ايزوله كردن قسمتهاي مختلف شير در مقابل سيال عبوري مي گردد. با توجه به اين خاصيت اين شيرها براي سيالات خورنده و همچنين سيالات كه داراي مواد جامد معلق مي باشند مناسب خواهند بود. با توجه به اينكه مجموعه درپوش شير در معرض تماس با سيال عبوري قرار نمي گيرد . لذا در تهيه متريال آن مي توان از مواد ارزانتري استفاه نمود. با توجه به پيشرفتي كه در طراحي ديافراگم و مواد آن صورت پذيرفته ، امروزه ديافراگم هاي جديد قادر به عملكرد با انواع سيالات عبوري مي باشند.